tvamasya Archives - Sayfa 208 / 214 - Anadolu Dost İnternet GazetesiAnadolu Dost İnternet Gazetesi

Amasya'da yüz yılı aşkın süredir bilim insanları tarafından aranmasına rağmen bulunamadığı için neslinin tükendiği rapor edilen ‘Yitik Lale’nin yapılan bir proje ile anayurdu olan şehzadeler şehrine 2023 yılında getirilmesi planlanıyor. İlk kez 1892'de Alman bahçıvan Mühlendorff tarafından toplanarak İtalya'nın Napoli kentindeki bir bahçecilik şirketine gönderilen ve İngiliz botanikçi John Gilbert Baker tarafından bilim dünyasına tanıtıldıktan sonra en son 1896'da doğada görülen bitkinin Anadolu'da varlığının sona erdiği rapor edilirken, bitki Avrupa'da az sayıda bahçede ve özel firmada varlığını devam ettirebildi. ‘Yitik lale gurbetten sılaya dönüyor' adlı proje kapsamında İngiltere'den getirilerek İstanbul'da ekildiği Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde tohumları filizlenen ‘yitik lale' (Tulipa sprengeri), 2023'te doğal ortamı olan Amasya'ya tekrar kazandırılacak. ‘Yitik Lale’nin Türkiye'nin biyoçeşitliliğine örnek bir bitki olduğunu belirten Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi'nde görevli Orman Yüksek Mühendisi Salih Sercan Kanoğlu, “Tohumdan küçük soğancıklar oluşturuyoruz. Bu soğancıkların çiçek açması en az 4 yıl bulacak. 2023'te bitki çiçek açma aşamasındayken Amasya'ya götürülecek. Orada çeşitli alanlarda dikilecek. ‘Yitik lale' Amasya'daki doğal ortamına dikildikten sonra da uzun bir süre gözlemlenecek” dedi. Amasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Arzu Cansaran ise, proje sayesinde Türkiye'de ilk kez neslinin tükendiği rapor edilen endemik bir türün doğal ortamında yeniden hayat bulacağını söyledi. En son 1896'da doğada görülen türü bulmak için birçok yerli ve yabancı araştırmacının çalışma yaptığını, kendilerinin de Doç. Dr. Cengiz Yıldırım ile birlikte 25 yıldır kayıp Amasya lalesinin izini sürdüklerini ancak bulamadıklarını anlatan Prof. Dr. Cansaran, projeyi gerçekleştiren bilim insanları ile görevlilere teşekkür etti. Projeye göre soğanların çiçek açma aşamasına 2023 yılına doğru gelebileceğinin öngörüldüğüne değinen Arzu Cansaran, “Amasya'ya getirilince çok mutlu olacağız. Gerçekten Türkiye'de bir ilk olacak. Kayıp, önemli bir bitkinin tekrar vatanına döndürülmesinin dünyada da çok örneği yok. Dolayısıyla biz bundan Amasyalı botanikçiler olarak çok mutlu olacağız. Hatta Türkiye'deki bütün botanikçiler çok mutlu olacaklar” diye konuştu. Yitik lalenin çok önemli bir bitki olduğunun kanıtlarından birinin de resminin Türkiye Bitkileri Listesi kitabına kapak olması olduğuna değinen Cansaran, bilhassa filamentlerinin kırmızı renkte olması ve petallerinin iç taban kısmında da koyu yuvarlık bir lekenin olmamasının türün en belirgin ve ayıt edici özellikleri olduğunu ifade etti.